Si longus, levis; Hoc non est positum in nostra actione
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem. Quid autem habent admirationis, cum prope accesseris? Cur haec eadem Democritus? Tecum optime, deinde etiam cum mediocri amico. Duo Reges: constructio interrete. Quam ob rem tandem, inquit, non satisfacit?
Quae quidem vel cum periculo est quaerenda vobis; Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Vestri haec verecundius, illi fortasse constantius. Murenam te accusante defenderem.
Oratio me istius philosophi non offendit; Tantum dico, magis fuisse vestrum agere Epicuri diem natalem, quam illius testamento cavere ut ageretur. Sed haec nihil sane ad rem; Esse enim quam vellet iniquus iustus poterat inpune. Ut placet, inquit, etsi enim illud erat aptius, aequum cuique concedere. Amicitiam autem adhibendam esse censent, quia sit ex eo genere, quae prosunt. Ergo adhuc, quantum equidem intellego, causa non videtur fuisse mutandi nominis.
Qualem igitur hominem natura inchoavit? Quasi vero, inquit, perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit. Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. Virtutibus igitur rectissime mihi videris et ad consuetudinem nostrae orationis vitia posuisse contraria. Post enim Chrysippum eum non sane est disputatum. Hanc ergo intuens debet institutum illud quasi signum absolvere. Qui enim existimabit posse se miserum esse beatus non erit. Praeclare hoc quidem.
Sed fac ista esse non inportuna; Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. Tum ille: Ain tandem? At iste non dolendi status non vocatur voluptas. Utram tandem linguam nescio? Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. Quodcumque in mentem incideret, et quodcumque tamquam occurreret. Equidem, sed audistine modo de Carneade?
Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam sapientia. Sed tamen est aliquid, quod nobis non liceat, liceat illis. Quacumque enim ingredimur, in aliqua historia vestigium ponimus. Quid censes in Latino fore? Quamquam haec quidem praeposita recte et reiecta dicere licebit.
Hoc loco tenere se Triarius non potuit. Sed quoniam et advesperascit et mihi ad villam revertendum est, nunc quidem hactenus; Nec enim, omnes avaritias si aeque avaritias esse dixerimus, sequetur ut etiam aequas esse dicamus. Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. At enim sequor utilitatem. Obsecro, inquit, Torquate, haec dicit Epicurus? Non potes, nisi retexueris illa. Tenesne igitur, inquam, Hieronymus Rhodius quid dicat esse summum bonum, quo putet omnia referri oportere? Quod autem magnum dolorem brevem, longinquum levem esse dicitis, id non intellego quale sit.
Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; Ut in geometria, prima si dederis, danda sunt omnia. At, si voluptas esset bonum, desideraret. Bestiarum vero nullum iudicium puto. Apparet statim, quae sint officia, quae actiones. Quaesita enim virtus est, non quae relinqueret naturam, sed quae tueretur.
Quamvis enim depravatae non sint, pravae tamen esse possunt. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Quod iam a me expectare noli.
Sed haec quidem liberius ab eo dicuntur et saepius. Pugnant Stoici cum Peripateticis. Portenta haec esse dicit, neque ea ratione ullo modo posse vivi; Quid de Platone aut de Democrito loquar? Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. Sed haec quidem liberius ab eo dicuntur et saepius. Quaerimus enim finem bonorum. Deinde prima illa, quae in congressu solemus: Quid tu, inquit, huc? Omnia contraria, quos etiam insanos esse vultis. Sint modo partes vitae beatae. Iam id ipsum absurdum, maximum malum neglegi. Sed quid ages tandem, si utilitas ab amicitia, ut fit saepe, defecerit? Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam.
Si alia sentit, inquam, alia loquitur, numquam intellegam quid sentiat; Quid enim possumus hoc agere divinius? Etsi qui potest intellegi aut cogitari esse aliquod animal, quod se oderit? Quamquam te quidem video minime esse deterritum.
Quod si ita se habeat, non possit beatam praestare vitam sapientia. Ut necesse sit omnium rerum, quae natura vigeant, similem esse finem, non eundem. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Quae est igitur causa istarum angustiarum? Facillimum id quidem est, inquam. At tu eadem ista dic in iudicio aut, si coronam times, dic in senatu. Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? In eo enim positum est id, quod dicimus esse expetendum. Neutrum vero, inquit ille.
Sed quid attinet de rebus tam apertis plura requirere? Reguli reiciendam; In schola desinis. A primo, ut opinor, animantium ortu petitur origo summi boni. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Iubet igitur nos Pythius Apollo noscere nosmet ipsos. Quorum altera prosunt, nocent altera. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere? Quid igitur, inquit, eos responsuros putas?
Si longus, levis; Hoc non est positum in nostra actione. Quam illa ardentis amores excitaret sui! Cur tandem? Quamquam in hac divisione rem ipsam prorsus probo, elegantiam desidero. Etsi qui potest intellegi aut cogitari esse aliquod animal, quod se oderit?
Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. Nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur. Sic enim censent, oportunitatis esse beate vivere. Eorum enim omnium multa praetermittentium, dum eligant aliquid, quod sequantur, quasi curta sententia; Sed erat aequius Triarium aliquid de dissensione nostra iudicare. Tum Quintus: Est plane, Piso, ut dicis, inquit. Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur?
Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum. Si mala non sunt, iacet omnis ratio Peripateticorum. Qui non moveatur et offensione turpitudinis et comprobatione honestatis? Nihil sane. Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere?
Illa sunt similia: hebes acies est cuipiam oculorum, corpore alius senescit; Satis est ad hoc responsum. An dubium est, quin virtus ita maximam partem optineat in rebus humanis, ut reliquas obruat? Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Nam quibus rebus efficiuntur voluptates, eae non sunt in potestate sapientis. Satisne vobis videor pro meo iure in vestris auribus commentatus?
Innumerabilia dici possunt in hanc sententiam, sed non necesse est. Sequitur disserendi ratio cognitioque naturae; Transfer idem ad modestiam vel temperantiam, quae est moderatio cupiditatum rationi oboediens. Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam.
Memini vero, inquam; At, illa, ut vobis placet, partem quandam tuetur, reliquam deserit. Nam de summo mox, ut dixi, videbimus et ad id explicandum disputationem omnem conferemus. Non enim solum Torquatus dixit quid sentiret, sed etiam cur. Sed nonne merninisti licere mihi ista probare, quae sunt a te dicta? Sed vos squalidius, illorum vides quam niteat oratio. Quamquam in hac divisione rem ipsam prorsus probo, elegantiam desidero. Quid est igitur, cur ita semper deum appellet Epicurus beatum et aeternum?
Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Hoc mihi cum tuo fratre convenit. Negabat igitur ullam esse artem, quae ipsa a se proficisceretur; Et hunc idem dico, inquieta sed ad virtutes et ad vitia nihil interesse.
Num igitur eum postea censes anxio animo aut sollicito fuisse? Nonne videmus quanta perturbatio rerum omnium consequatur, quanta confusio? Summum a vobis bonum voluptas dicitur. Stuprata per vim Lucretia a regis filio testata civis se ipsa interemit. Quamquam id quidem licebit iis existimare, qui legerint. Isto modo, ne si avia quidem eius nata non esset. Huius ego nunc auctoritatem sequens idem faciam.
Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Quod mihi quidem visus est, cum sciret, velle tamen confitentem audire Torquatum. Sequitur disserendi ratio cognitioque naturae; Nunc omni virtuti vitium contrario nomine opponitur. Id enim volumus, id contendimus, ut officii fructus sit ipsum officium. Si enim ita est, vide ne facinus facias, cum mori suadeas.
Isto modo, ne si avia quidem eius nata non esset. Quo plebiscito decreta a senatu est consuli quaestio Cn. Modo etiam paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem. Mihi enim erit isdem istis fortasse iam utendum. Cur igitur, inquam, res tam dissimiles eodem nomine appellas? Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; Quo modo autem optimum, si bonum praeterea nullum est?
Incommoda autem et commoda-ita enim estmata et dustmata appello-communia esse voluerunt, paria noluerunt. Sed ille, ut dixi, vitiose. Nam aliquando posse recte fieri dicunt nulla expectata nec quaesita voluptate. Quis non odit sordidos, vanos, leves, futtiles?
Itaque sensibus rationem adiunxit et ratione effecta sensus non reliquit. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Idemque diviserunt naturam hominis in animum et corpus. Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat? Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Itaque nostrum est-quod nostrum dico, artis est-ad ea principia, quae accepimus. Progredientibus autem aetatibus sensim tardeve potius quasi nosmet ipsos cognoscimus. Qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam proficisci, in alia summum bonum ponere?
Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Intellegi quidem, ut propter aliam quampiam rem, verbi gratia propter voluptatem, nos amemus; Nam Metrodorum non puto ipsum professum, sed, cum appellaretur ab Epicuro, repudiare tantum beneficium noluisse; Utram tandem linguam nescio? An nisi populari fama? Estne, quaeso, inquam, sitienti in bibendo voluptas? Quae sunt igitur communia vobis cum antiquis, iis sic utamur quasi concessis; Mihi vero, inquit, placet agi subtilius et, ut ipse dixisti, pressius. Utilitatis causa amicitia est quaesita.
Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; Nulla profecto est, quin suam vim retineat a primo ad extremum. Poterat autem inpune; Illud mihi a te nimium festinanter dictum videtur, sapientis omnis esse semper beatos; Quamquam haec quidem praeposita recte et reiecta dicere licebit. Bonum integritas corporis: misera debilitas. Nam illud quidem adduci vix possum, ut ea, quae senserit ille, tibi non vera videantur.
Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante. Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego; Quodsi vultum tibi, si incessum fingeres, quo gravior viderere, non esses tui similis; Neque enim disputari sine reprehensione nec cum iracundia aut pertinacia recte disputari potest. Hanc quoque iucunditatem, si vis, transfer in animum;
Inde sermone vario sex illa a Dipylo stadia confecimus. Quod quidem iam fit etiam in Academia. Qua ex cognitione facilior facta est investigatio rerum occultissimarum. Quodsi ipsam honestatem undique pertectam atque absolutam. Sin autem est in ea, quod quidam volunt, nihil impedit hanc nostram comprehensionem summi boni. Ratio enim nostra consentit, pugnat oratio.
Collige omnia, quae soletis: Praesidium amicorum. Id enim volumus, id contendimus, ut officii fructus sit ipsum officium. Habes, inquam, Cato, formam eorum, de quibus loquor, philosophorum. Cur id non ita fit? Idem adhuc; Familiares nostros, credo, Sironem dicis et Philodemum, cum optimos viros, tum homines doctissimos. Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat. Sed venio ad inconstantiae crimen, ne saepius dicas me aberrare;
Ait enim se, si uratur, Quam hoc suave! dicturum. Habent enim et bene longam et satis litigiosam disputationem. Quod autem ratione actum est, id officium appellamus. In qua quid est boni praeter summam voluptatem, et eam sempiternam? Te ipsum, dignissimum maioribus tuis, voluptasne induxit, ut adolescentulus eriperes P. Sin kakan malitiam dixisses, ad aliud nos unum certum vitium consuetudo Latina traduceret. Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Hinc ceteri particulas arripere conati suam quisque videro voluit afferre sententiam.
Quae quidem sapientes sequuntur duce natura tamquam videntes; Quis non odit sordidos, vanos, leves, futtiles? Facile est hoc cernere in primis puerorum aetatulis. At coluit ipse amicitias.
Conferam tecum, quam cuique verso rem subicias; Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. Quis enim potest ea, quae probabilia videantur ei, non probare? Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant. Profectus in exilium Tubulus statim nec respondere ausus; Illud dico, ea, quae dicat, praeclare inter se cohaerere. Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Non dolere, inquam, istud quam vim habeat postea videro;
Ita fit beatae vitae domina fortuna, quam Epicurus ait exiguam intervenire sapienti. Si qua in iis corrigere voluit, deteriora fecit. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. Huius, Lyco, oratione locuples, rebus ipsis ielunior. At ille pellit, qui permulcet sensum voluptate.
Luxuriam non reprehendit, modo sit vacua infinita cupiditate et timore. Illis videtur, qui illud non dubitant bonum dicere -; Mihi quidem Antiochum, quem audis, satis belle videris attendere. Animum autem reliquis rebus ita perfecit, ut corpus; Eaedem enim utilitates poterunt eas labefactare atque pervertere. Id Sextilius factum negabat. Atqui reperies, inquit, in hoc quidem pertinacem; Huic mori optimum esse propter desperationem sapientiae, illi propter spem vivere.